Khuyết điểm của tiền mặt khi thanh toán, giao dịch khiến hệ thống ngân hàng tại Việt Nam, trong thời gian qua cũng đã từng bước đổi mới vấn đề này. Hiện đại hóa công nghệ ngân hàng, trong đó có công nghệ thanh toán. Đồng thời phát triển mạng lưới giao dịch. Qua đó tạo điều kiện khá thuận lợi các tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ thanh toán qua ngân hàng. Điển hình là dịch vụ thanh toán, giao dịch qua thẻ.
Vì vậy, mặc dù vẫn là một phương tiện thanh toán không thể thiếu. Nhưng tiền mặt không còn là phương tiện thanh toán tối ưu trong các giao dịch có giá trị lớn. Khiến nhu cầu thanh toán bằng tiền mặt cũng có xu hướng ngày càng giảm.
Khuyết điểm của tiền mặt
1. Khuyết điểm của tiền mặt khi thanh toán
Khi thanh toán dùng tiền mặt, nhất là trong các giao dịch có giá trị lớn sẽ gặp những bất lợi và rủi ro như sau:
a. Tốn kém về mặt chi phí lưu thông tiền tệ
Chi phí của xã hội để tổ chức hoạt động thanh toán. Cụ thể như: chi phí của chính phủ cho việc in tiền; chi phí vận chuyển, bảo quản, kiểm đếm tiền của hệ thống ngân hàng cũng như của các chủ thể tham gia giao dịch thanh toán (các tổ chức, cá nhân) sẽ rất tốn kém.
b. Gây ra những hiện tượng tiêu cực xã hội
– Việc thực hiện giao dịch thanh toán bằng tiền mặt với khối lượng lớn dễ bị các đối tượng phạm pháp lợi dụng để gian lận, trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế, nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng hoặc các chủ nợ khác.
– Các rủi ro trong thanh toán và bảo quản, vận chuyển tiền mặt của các tổ chức, cá nhân luôn tiềm ẩn. Thậm chí đã xảy ra không ít các vụ án rất nghiêm trọng. Như bị trộm cướp tài sản trong trường hợp bọn tội phạm biết đối tượng đang vận chuyển một khối lượng lớn tiền mặt.
c. Nạn tiền giả là một khuyết điểm của tiền mặt đáng kể nhất
Khi tiền mặt được sử dụng nhiều trong giao dịch thanh toán của xã hội. Thì đây sẽ là môi trường thuận lợi cho tội phạm lưu hành tiền giả. Một loại tội phạm hết sức phức tạp. Chúng họat động, đe dọa trực tiếp đến lợi ích của các tổ chức, cá nhân và tình hình an ninh quốc gia. Đây cũng là một rủi ro mà không ít người đã là nạn nhân. Không phải chỉ ở Việt Nam mà xảy ra ngay cả trên các nước trên thế giới.
Các khuyết điểm của tiền mặt khi thanh toán trên đây là vấn đề xảy ra với bất kỳ quốc gia nào. Song với các nước mà thanh toán bằng tiền mặt còn ở mức phổ biến trong xã hội, như Việt Nam chẳng hạn, tình hình sẽ càng phức tạp và nghiêm trọng hơn. Vì vậy, việc chuyển đổi sang dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt sẽ giải quyết được nhiều mối lo.
khuyết điểm của tiền mặt
Vậy có những phương thức thanh toán không dùng tiền mặt nào?
2. Các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt
Hiện nay, có nhiều kênh thanh toán không sử dụng tiền mặt từ ngân hàng cho bạn lựa chọn. Theo quy định thanh toán không dùng tiền mặt Thông tư 46/2014/TT-NHNN, có thể kể ra các phương thức như sau:
a. Thanh toán sử dụng giấy ủy nhiệm (thu hoặc chi)
Ủy nhiệm chi là một lệnh chi theo mẫu ngân hàng, yêu cầu ngân hàng đó trích một số tiền nhất định cho người được hưởng trên giấy ủy nhiệm. Ủy nhiệm thu cũng là một lệnh, yêu cầu ngân hàng thu hộ một số tiền nhất định từ người được ghi trên giấy ủy nhiệm.
b. Thanh toán sử dụng Séc
Séc (cheque) là một phiếu chi, một mệnh lệnh vô thời hạn thể hiện dưới dạng chứng từ của người chủ tài khoản và có xác nhận của ngân hàng. Yêu cầu ngân hàng trích tiền từ tài khoản của chủ Séc sang tài khoản của người có tên trên Séc (có thể trích gửi tiền mặt trực tiếp cho họ). Bất kỳ người nào có “tấm Séc” ký tên của chủ tài khoản đều có thể nhận tiền.
Tuy nhiên, ở thời điểm mà công nghệ được áp dụng vào thanh toán không dùng tiền mặt thì gần như hai phương thức thanh toán trên không còn được biết đến nhiều.
c. Thanh toán qua thẻ
Thẻ ngân hàng là một công cụ đã được mã hóa thông tin của chủ thẻ, cho phép chủ tài khoản có thể thanh toán, giao dịch, rút tiền hoặc chuyển tiền bất kỳ lúc nào họ muốn. Thẻ ngân hàng có ba loại: Thẻ trả trước, thẻ ghi nợ và thẻ tín dụng. Trong đó thẻ ghi nợ có số lượng người dùng nhiều nhất. Nhưng thẻ tín dụng mới là thẻ đem lại nhiều ưu đãi nhất.
d. Thanh toán trực tuyến
Cách thức thanh toán này đang đề cập tới dịch vụ Internet Banking của ngân hàng. Dịch vụ này cho phép người dùng thanh toán các hóa đơn hàng hóa ngay tại nhà hoặc bất kỳ đâu mà không cần trực tiếp tại quầy thanh toán.
Theo đó, chỉ cần một thiết bị kết nối Internet như laptop, smartphone và tài khoản online do ngân hàng cung cấp là có thể trả tiền hóa đơn mà không cần tới quầy, không dùng một đồng tiền mặt nào, thậm chí không dùng tới thẻ.
Chúng ta đã thấy những bất cập của tiền mặt trong thanh toán, giao dịch
Có thể thấy phương thức thanh toán này đang chứng minh được giá trị của nó. Và đang trên đà thay thế thói quen thanh toán bằng tiền mặt của chúng ta.